Wat is neurofeedback

Download het gratis boek: Neurofeedback als behandelmethodiek.

Om in het dagelijks leven gezond te functioneren en weten wat er allemaal om ons heen gebeurt, kunnen we niet zonder cognitieve functies. Deze functies van de hersenen zorgen ervoor dat we informatie kunnen verwerken en leren van onze ervaringen. Aangezien de breinwerking zo primair is, kan een afwijking hiervan ook leiden tot fundamentele problemen. Een afwijkend EEG kan veroorzaakt worden door stress of chronische moeheid. Er is ook een groep mensen die vanaf de geboorte een ‘anders’ werkend brein heeft. Het brein draait dan niet ‘stationair’ maar is standaard hoger en/of lager geactiveerd. Bijvoorbeeld bij ADHD onderscheiden we drie types in een EEG.

Met een EEG-meting kunnen we de hulpvraag onderbouwen. Deze meting duurt 5 minuten en wordt gemaakt door een neurofeedbacktrainer.

Pathologieën en/of klachten die behandeld worden met neurofeedback:

• Chronische moeheid
• Stress
• Depressie
• Angststoornis
• 3 types ADHD
• Hypergedrag
• Gebrek aan remming
• Onoplettendheid (concentratieproblemen)
• Inhibitieproblemen (externe prikkelverwerking/HSP)
• ASS (externe prikkelverwerking en concentratie)

De software toont de hersengolven in kleur.

Een EEG-meting toont de breintoestand van de cliënt en verklaart vaak direct de klachten. Gelukkig hoef je geen EEG-signaal te kunnen lezen. In de software van de Brainmarker worden de hersengolven en de bijbehorende breintoestanden uitgedrukt in kleur. Vervolgens stelt de therapeut een persoonlijk trainingsprotocol in om het brein gezond te trainen. De cliënt krijgt feedback op een scherm van het synchroniseren van de miljoenen neuronen in zijn of haar hoofd. Deze manier van leren wordt daarom neurofeedback genoemd.

Neurofeedback is veelal geen opzichzelfstaande behandelmethodiek, maar een voorwaarden-scheppende behandeling. Dit betekent dat neurofeedback vaak eerst wordt toegepast zodat de hersenen informatie beter verwerken. Daarna kunnen andere therapieën effectiever verlopen, zoals leertrajecten, cognitieve gedragstherapie (CBT), ontspanningstechnieken (PMR – Progressive Muscle Relaxation) en lichamelijke trainingsinterventies.

Bekijk onderstaande film: Wat is neurofeedback?

Hoe werkt neurofeedback?

Net als een auto, schakelt het brein naar behoefte. Links zien we een diepe slaap. Paars is onderactivatie in het brein, bijvoorbeeld als je moe bent of ligt te dagdromen. In rust zien we geel, dit betekent dat het brein stationair draait. Net als een geparkeerde auto met draaiende motor. Als je informatie wilt verwerken, schakelt je brein naar een hogere versnelling. Dit is groen: activatie. Is het veel te moeilijk, dan voel je stress. Jouw brein schakelt dan automatisch naar de hoogste versnelling. In de oertijd was dit erg handig als er een beer aan kwam stormen. Je kunt dan super snel reageren.Het brein functioneert alleen niet als een rechte weg. Je kunt het brein voorstellen als een landschap met vele dalen. Stress, concentratie, rust, dagdromen en slapen zijn basistoestanden van de hersenen. Al deze toestanden van het brein kunnen als dalletjes worden weergegeven. Denk aan een soort landschap. Het balletje van de toestand rolt van hot naar her. De dalletjes mogen niet te diep zijn, anders kan het balletje niet makkelijk rollen.

Breintoestanden variëren doorlopend. Het dal van stress (rood) mag niet te diep zijn. Dan kom je er moeilijk uit. Langdurige stress kan angst, een burn-out of depressie veroorzaken.

Maak van diepe dalen weer begaanbare dalletjes met neurofeedback.

Als de hersenen één of meerdere diepere dalen hebben die ongewenst zijn, dan zijn gedragsproblemen of klachten vaak moeilijk op te lossen. Dankzij moderne technieken kun je diepe dalen, minder diep trainen met neurofeedback. Het ondiepe dal van de activatie (groen) kun je vervolgens uitdiepen zodat deze route sneller begaanbaar wordt. Dit zorgt voor een betere concentratie.

Voorbeeld neurofeedback bij depressie

Mensen met een depressie hebben links frontaal een zichtbare remming in het brein. Zij krijgen positieve feedback op momenten dat de hersenen uit het dalletje proberen te klimmen van de remming. Zie onderstaand figuur.

Neurofeedback: positieve beloning als de breintoestand uit het dalletje van de remming komt.

Hersenen leren door beloning

De hersenen veranderen continu van toestand. Dit zie je ook in een EEG-meting: het signaal van de hersenen is nooit constant maar verandert steeds. Deze verandering vormt de basis van neurofeedback: een persoon ziet zijn eigen hersenactiviteit veranderen en krijgt positieve feedback op die momenten waarop de activiteit verbetert. Deze vorm van leren heet operante conditionering: je leert door positieve en negatieve feedback. We weten niet hoe we dit doen, we weten alleen dat het steeds beter gaat. Net als bij fietsen: als kind leren we met vallen en opstaan. Plotseling blijven we beter en langer zitten op de fiets en deze toestand van hersenen en spieren wordt positief bekrachtigd. Deze informatie wordt vastgelegd in je brein: fietsen verleer je niet meer.